Cornell Üniversitesi’nden bilim insanlarının geliştirdiği yeni bir yöntem, serbest yaşayan vahşi hayvanlarda hastalık prevalansını tahmin etmeye ve hastalık tespiti için gereken örnek sayısını belirlemeye yardımcı olacak.
Yöntem Nasıl Çalışıyor?
Daha önce kullanılan formüller, hayvan popülasyonlarında hastalıkların bağımsız olarak yayıldığını varsayıyordu. Ancak gerçekte, hayvanlar sık sık aile grupları halinde toplanır. Bu gruplar içinde hastalıklar kolayca yayılabiliyor. Yeni yöntem, rastgele örnekleme yapılabildiğinde, bir aile grubundaki bir bireyin örneklenmesinin, grubun geri kalanının da enfekte olup olmadığını tahmin etmeye yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Esnek Bir Çerçeve
Cornell Üniversitesi’nden araştırmacı Krysten Schuler, bu yöntemin herhangi bir hayvan türü için kullanılabileceğini belirtiyor. Örneğin, göç eden kuş sürüleri ve gruplar halinde yaşamayan geyikler gibi farklı hayvan türleri için örnek sayısı nasıl değişeceği üzerine çalışmalar yapılmıştır. Schuler, çalışmanın eş yazarıdır. Çalışma, “Sample Size for Estimating Disease Prevalence in Free-Ranging Wildlife Populations: A Bayesian Modeling Approach” adlı makalede yayımlanmıştır.
Uygulama Örneği ve Zorluklar
Araştırmacılar, geyiklerde sıkça rastlanan ve bulaşıcı olan Kronik Zayıflama Hastalığı’nı (CWD) bir vaka çalışması olarak ele almışlar. Biyologların alan çalışmalarında gerçekçi örnek sayıları belirlemede zorlanmaları üzerine, hastalık prevalansı hakkında gerçekçi bir anlayış kazanmak için kaç bireyin örneklenmesi gerektiğini tahmin edebilecek bir çevrimiçi uygulama geliştirilmektedir. Bu uygulama, biyologların hastalık ve hayvan türleri hakkındaki bilgileri girerek ihtiyaç duyulan örnek sayısını tahmin etmelerine olanak tanıyacak.
Çalışma Ekibi ve Finansman
Çalışmanın diğer yazarları arasında Brenda Hanley, Md Sohel Ahmed ve Michigan State Üniversitesi, Minnesota Doğal Kaynaklar Departmanı, Cara Them Consulting ve Desert Centered Ecology, LLC’den bilim insanları bulunmaktadır. Araştırma, Wildlife and Sport Fish Restoration Programı tarafından finanse edilmiştir.
Bu yeni yöntemin geliştirilmesi, vahşi yaşam hastalıklarının izlenmesi ve kontrolü konusunda önemli bir adımı temsil ediyor ve biyologlar için değerli bir kaynak olacak. Yöntemin pratikte nasıl uygulanacağı ve etkinliği konusunda daha fazla bilgi için araştırma makalesine başvurabilirsiniz.
